Tất Cả Thắc mắc thường gặp về Covid-19

Cách ly quyết liệt sẽ giảm tổn thất cho xã hội. Việc cách ly một khu phố, một tòa nhà… không tốn kém bằng việc để dịch bệnh lây lan. Chi phí sinh hoạt cho 10.000 người như ở Sơn Lôi (Vĩnh Phúc) có thể rẻ hơn rất nhiều so với chi phí điều trị 1.000 người mắc bệnh.

Quan điểm phòng chống dịch của Việt Nam là phân tuyến điều trị bệnh nhân ngay từ tuyến dưới, hạn chế vận chuyển lên tuyến trên; giảm mật độ cách ly để giảm nguy cơ lây nhiễm chéo, giảm quá tải cho nhân viên y tế.

Người (F1) tiếp xúc gần với người bệnh (F0) và toàn bộ người nhập cảnh vào Việt Nam từ 21/3 phải cách ly tập trung. Một số địa phương như Hà Nội nâng mức cách ly tập trung đối với F2, F3.

Là người (F2, F3, F4, F5) không có triệu chứng nghi nhiễm nCoV song tiếp xúc gần với người nguy cơ nhiễm bệnh.

Người cách ly không được tự động rời khỏi nhà, nơi lưu trú; giữ phòng thoáng khí, vệ sinh phòng thường xuyên, không ăn chung và tiếp xúc với người thân; tự đo nhiệt độ 2 lần một ngày (sáng, chiều), ghi chép kết quả đo và tình trạng sức khỏe chung vào phiếu theo dõi sức khoẻ hàng ngày. Người cách ly thông báo ngay cho cán bộ y tế xã, phường, thị trấn ngay khi có một trong các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh: sốt, ho, khó thở.

Phòng cách ly tại nhà cần được khử trùng hàng ngày, lau thường xuyên tất cả bề mặt nền nhà, tường, bàn ghế, các đồ vật, thang bộ…

Thời gian cách ly tối thiểu 14 ngày, chưa có quy định rút ngắn. Tuy vậy, người đang cách ly tại cơ sở tập trung, sau 3 ngày đã xét nghiệm âm tính có thể chuyển về cách ly tại cộng đồng.

Địa điểm cách ly phụ thuộc vào điều kiện cơ sở vật chất của địa phương và sự điều phối của cơ quan chức năng. Người cách ly nên trao đổi với cán bộ điều phối để có thông tin cụ thể.

Bạn có thể mang theo hầu hết đồ dùng cá nhân thiết yếu và gọn nhẹ. Tuy vậy, vì phải sống trong tập thể, các vật dụng chiếm nhiều diện tích, ảnh hưởng người xung quanh như loa đài âm lượng lớn… sẽ bị hạn chế.

Người cách ly không phải trả chi phí nếu cách ly tập trung trong các cơ sở được chỉ định. Người cách ly tự nguyện trả chi phí nếu cách ly trong các khách sạn theo yêu cầu.

Các khu dân cư, tòa nhà có thể bị phong tỏa toàn bộ, hoặc một phần tùy thuộc vào mức độ hoạt động của bệnh nhân. Cơ quan y tế sẽ khử trùng hàng ngày, kiểm soát người ra vào, chính quyền tiếp viện thực phẩm cho người dân.

Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong tối thiểu 30 giây, đảm bảo 6 bước cơ bản để làm sạch từ mu bàn tay, kẽ tay, đến lòng bàn tay, các ngón tay.

Người bình thường chỉ cần sử dụng khẩu trang y tế, khẩu trang vải. Người tiếp xúc với bệnh nhân, khu vực nguy cơ cao dùng khẩu trang N95 và các loại khẩu trang chuyên dụng khác.

Khẩu trang y tế được xịt dung dịch khử trùng, cho vào lò vi sóng công suất 800W trong vòng một phút, là có thể tái sử dụng.

Từ 22/3, Việt Nam dừng nhập cảnh với người nước ngoài. Cán bộ ngoại giao, công vụ, chuyên gia, nhà quản lý doanh nghiệp, lao động kỹ thuật cao có thể được xem xét nhập cảnh, tuy nhiên phải khai báo y tế và cách ly đủ 14 ngày tại cơ sở lưu trú.

Từ 25/3, sân bay Tân Sơn Nhất dừng nhập cảnh với toàn bộ hành khách.

Từ 26/3, sân bay Nội Bài dừng nhập cảnh với toàn bộ hành khách.

Hành khách nhập cảnh phải kê khai y tế trên mạng hoăc tờ khai giấy, kiểm tra thân nhiệt trước khi làm thủ tục nhập cảnh. Cơ quan y tế đưa hành khách về khu cách ly, lấy mẫu xét nghiệm nCoV.

Trừ đường bay đến Trung Quốc, Cục Hàng không Việt Nam vẫn cấp phép cho các hãng hàng không trong và ngoài nước khai thác các đường bay quốc tế. Tuy vậy, từ 25/3, các hãng hàng không trong nước như Vietnam Airlines, Vietjet Air, Jetstar Pacific, Bamboo Airways đã tạm dừng khai thác toàn bộ đường bay quốc tế, chỉ duy trì một số chuyến bay cho các nhiệm vụ đặc biệt.

Từ 21/3, mọi công dân Việt Nam về từ các nước trên thế giới phải cách ly tập trung đủ 14 ngày. Riêng cán bộ ngoại giao, công vụ hoặc trường hợp đặc biệt như chuyên gia, quản lý doanh nghiệp, lao động chất lượng cao đc cách ly tại cơ quan hoặc cơ sở lưu trú.

Nhiều quốc gia vẫn mở cửa đón khách vì đất nước chưa phong tỏa và các ca nhiễm Covid-19 không nhiều. Tuy nhiên, bạn không nên đi du lịch thời điểm này vì dịch bệnh diễn biến phức tạp, nguồn lây bệnh có thể xuất hiện ở bất cứ đâu.

Đi du lịch hiện nay có vé máy bay giá rẻ, giá phòng khách sạn thấp nhưng bạn phải đánh đổi bằng tâm lý bất an. Bạn cũng không biết được ngày nào các điểm tham quan hay biên giới bị đóng cửa, ở đâu bị kỳ thị…

Vấn đề quan trọng khác là các hãng bay hủy hoãn chuyến liên tục. Chẳng hạn, hãng Emirates bị Cục hàng không dân dụng Việt Nam không cho phép chở bất kỳ du khách nào vào Việt Nam từ 12 giờ ngày 19/3, chỉ còn lại các chuyến bay rời khỏi Việt Nam. Nếu không may mua vé của hãng này, bạn sẽ khó khăn nếu muốn về nước.

Bạn cũng dễ phải vào khu cách ly ở các nước khác nếu không may đi qua vùng dịch, hoặc bị cách ly khi quay về Việt Nam.

Phương tiện công cộng ở Hà Nội, TP HCM như xe buýt, tàu hỏa, máy bay thường xuyên được khử khuẩn, hành khách phải khai báo y tế. Tuy vậy, bạn vẫn nên mang khẩu trang, hạn chế giao tiếp, tránh tối đa nguy cơ dịch từ mắt, mũi, miệng người lạ bắn vào bạn.

Ngồi gần cửa sổ, bay vào giờ thấp điểm, mang theo khăn giấy, nước rửa tay khô dung tích dưới 100 ml, hạn chế di chuyển, nói chuyện, hạn chế sử dụng báo, chăn… là những cách giúp bạn hạn chế nguy cơ nhiễm nCoV.

“Cách biệt cộng đồng” hay “cách biệt xã hội” là biện pháp kiểm soát bệnh truyền nhiễm không dùng thuốc, nhằm hạn chế hoặc chặn đà lây lan dịch bệnh. Mục tiêu của “cách biệt cộng đồng” là giảm khả năng tiếp xúc giữa người mang bệnh với người khỏe, giảm tối đa khả năng truyền nhiễm, cũng như tỷ lệ mắc bệnh và tử vong.

Các hình thức chính của “cách biệt cộng đồng” gồm đóng cửa trường học, cấm tập trung và tổ chức các sự kiện đông người, làm việc từ xa và yêu cầu người dân không rời khỏi nhà. Giao thông cũng có thể bị hạn chế hoặc ngừng hoạt động hoàn toàn. Phương pháp này có hiệu quả nhất với bệnh dịch truyền nhiễm qua tiếp xúc giọt lỏng khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, tiếp xúc trực tiếp và gián tiếp giữa người với người, cũng như với các bệnh lây qua không khí.

“Cách biệt cộng đồng” sẽ ít hiệu quả với những bệnh lây qua nguồn nước hoặc thực phẩm, cũng như có vật truyền nhiễm như muỗi và côn trùng. Nhược điểm chính là ảnh hưởng tới các lợi ích trong tương tác trực tiếp giữa người với người, khiến người dân dễ cảm thấy cô đơn và giảm hiệu suất làm việc. Nền kinh tế cũng dễ hứng chịu tác động xấu vì ” cách biệt cộng đồng” khi nhiều cơ sở kinh doanh phải đóng cửa hoặc không có khách hàng.

Bạn nên đeo khẩu trang và rửa tay thường xuyên. Qua bàn tay, virus có thể lây lan nên bạn tránh bắt tay. Các công sở nên sắp xếp nhân viên làm việc tại nhà thay vì tại văn phòng để giảm tiếp xúc đông người.

Nếu bạn không có triệu chứng nào như sốt, ho hoặc cảm lạnh, bạn có thể đi ra nơi công cộng. Bạn vẫn có thể đi dạo, mua sắm song cần giữ khoảng cách trên 2 m với người khác, thường xuyên đeo khẩu trang và rửa tay.

– Khai báo tình trạng sức khoẻ thông qua ứng dụng NCOVI trên điện thoại. – Thông báo với nhà chức trách qua đường dây nóng Bộ Y tế 19009095 – 1900 3228, đường dây nóng các bệnh viện hoặc sở Y tế các địa phương.
– Thông báo cho những người tiếp xúc gần trong 14 ngày qua, để khai báo y tế và có biện pháp cách ly phù hợp.

Việt Nam đang áp dụng 3 kỹ thuật xét nghiệm Covid-19: xét nghiệm nhanh đối với bệnh phẩm đường hô hấp, máu; xét nghiệm miễn dịch học (ELISA) đối với bệnh phẩm đường hô hấp, máu; xét nghiệm sinh học phân tử (Realtime RT-PCR) để phát hiện ARN của virus corona trong bệnh phẩm đường hô hấp. Trong đó, kỹ thuật sinh học phân tử cho kết quả chính xác nhất. Theo quy định của Bộ Y tế, mẫu bệnh phẩm ban đầu sẽ được xét nghiệm nhanh, nếu cho kết quả dương tính sẽ tiếp tục xét nghiệm sinh học phân tử để khẳng định có nhiễm Covid-19 hay không.

22 cơ sở được Bộ Y tế cấp phép xét nghiệm Covid-19:
1. Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương
2. Viện Pasteur TP HCM
3. Viện Pasteur Nha Trang
4. Viện Vệ sinh Dịch tễ Tây Nguyên
5. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Hà Nội
6. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Đà Nẵng
7. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Cần Thơ
8. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Yên Bái
9. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Lào Cai
10. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Quảng Ninh
11. Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương
12. Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM
13. Bệnh viện Chợ Rẫy
14. Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên
15. Bệnh viện Trung ương Huế
16. Bệnh viện Nhi Trung ương
17. Bệnh viện Đa khoa Phú Thọ
18. Bệnh viện Bạch Mai
19. Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP HCM
20. Viện Y học Dự phòng quân đội
21.Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga
22. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

Bộ Y tế Việt Nam đang điều trị bệnh nhân Covid-19 theo triệu chứng, giữ phòng bệnh thông thoáng, súc họng bằng dung dịch sát khuẩn. Hội đồng chuyên môn y tế khẳng định vẫn chưa có thuốc đặc hiệu điều trị Covid-19, tất cả thuốc hiện nay đều điều trị triệu chứng là chính.

Theo quy định của Bộ Y tế, thời gian từ lúc lấy mẫu đến khi có kết quả trong 24 giờ.

Theo Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm, những người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A (Covid-19 là bệnh thuộc nhóm A) được khám và điều trị miễn phí.

Người dân chủ động khai báo y tế thông qua hai hình thức là tải ứng dụng NCOVI hoặc truy cập địa chỉ tokhaiyte.vn, từ ngày 10/3.

Người Việt Nam được miễn phí điều trị. Người có bảo hiểm y tế sẽ do bảo hiểm y tế chi trả. Người không có bảo hiểm y tế sẽ do ngân sách nhà nước chi trả. Người nước ngoài phải tự trả phí điều trị.

Thông thường để sản xuất thành công vaccine phải mất 1-2 năm hoặc lâu hơn. Nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam đang gấp rút phát triển vaccine Covid. Ba nước Mỹ, Trung Quốc và Anh bắt đầu thử nghiệm trên người. WHO thông báo có thể 18 tháng nữa có vaccine Covid đầu tiên.

Việt Nam đang nghiên cứu vaccine Covid-19. Nếu điều chế thành công, vaccine qua nhiều bước thử nghiệm an toàn (trong phòng thí nghiệm, trên động vật, trên người…). Hiện Việt Nam chưa có chương trình thử nghiệm trên người.

Việt Nam đang phát triển vaccine ngừa Covid-19. Dự án nghiên cứu vaccine phòng Covid-19 sử dụng protein nên thời gian có thể ngắn hơn so với công nghệ tổng hợp gene, dự kiến có kết quả trong 12 tháng.

Chloroquine là thuốc điều trị bệnh sốt rét và một số bệnh lý khác như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ… Loại thuốc này bắt buộc phải có chỉ định của bác sĩ, người dân không được tự ý sử dụng. Việt Nam chưa dùng chloroquine để điều trị Covid-19. Bộ Y tế cũng chưa khuyến cáo dùng thuốc này để dự phòng Covid-19.

Vitamin C không có tác dụng phòng nCoV, chỉ hỗ trợ cơ thể tăng sức đề kháng.

Tỏi không có tác dụng diệt virus.

Covid-19 là tên do Tổ chức Y tế thế giới đặt cho dịch viêm phổi cấp do virus corona chủng mới gây ra, trong đó “co” là viết tắt của corona, “vi” là virus và “d” là dịch bệnh (disease).

Corona, NCoV, SARS-CoV-2 là chủng virus, trong đó corona là họ chung. NCoV là chủng mới của virus corona, tuy nhiên, khi giải trình tự gene thấy nCoV có nhiều điểm chung với virus gây dịch viêm phổi SARS (SARS-CoV) nên các nhà khoa học sau đó đặt lại tên nCoV là SARS-CoV-2.

Covid-19 là bệnh truyền nhiễm nhóm A. Theo Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, có ba cấp độ công bố dịch bệnh truyền nhiễm nhóm A.

Khi dịch xảy ra tại một tỉnh thì Bộ Y tế công bố theo đề nghị của địa phương.

Khi dịch lây lan từ tỉnh này sang tỉnh khác, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khoẻ con người, Thủ tướng công bố dịch theo đề nghị của Bộ Y tế.

Khi dịch lây lan diện rộng, đe dọa nghiêm trọng tính mạng, sức khỏe con người và kinh tế – xã hội của đất nước thì phải ban bố tình trạng khẩn cấp. Uỷ ban thường vụ Quốc hội ra nghị quyết ban bố tình trạng khẩn cấp theo đề nghị của Thủ tướng; nếu thường vụ Quốc hội không thể họp ngay được thì Chủ tịch nước ra lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp.

Điều 40 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007 quy định việc công bố hết dịch truyền nhiễm phải đáp ứng hai tiêu chí: không phát hiện thêm trường hợp mắc bệnh mới sau khoảng thời gian nhất định và đáp ứng các điều kiện khác với từng bệnh dịch theo quy định của Thủ tướng; đã thực hiện các biện pháp chống dịch theo quy định.

Phụ lục Quyết định 02/2016 của Thủ tướng liệt kê 26 bệnh truyền nhiễm được công bố hết dịch nếu không phát hiện thêm ca bệnh mới từ 7 đến 60 ngày, tùy bệnh. Tuy nhiên, văn bản đang có hiệu lực này được ban hành từ tháng 1/2016, vì thế chưa có tên dịch Covid-19 mà chỉ có “Hội chứng viêm đường hô hấp vùng Trung Đông do virus corona (MERS-CoV)” với thời gian là 28 ngày.

Người lao động bị ngừng việc do ảnh hưởng của Covid-19 được hưởng lương cao hơn hoặc bằng mức lương tối thiểu vùng.
Nếu doanh nghiệp gặp khó khăn khiến không đủ việc làm thì có thể chuyển người lao động làm công việc khác so với hợp đồng. Trường hợp ngừng việc kéo dài, chủ doanh nghiệp và người lao động có thể thỏa thuận hoãn hợp đồng lao động.
Mức lương tối thiểu theo vùng hiện nay là từ 3.070.000 đồng (với vùng IV là các khu vực ngoại thành, huyện xa trung tâm) đến 4.420.000 đồng (vùng I là các thành phố, đô thị lớn).

Việc bạn làm ở nhà theo yêu cầu của doanh nghiệp không được tính là làm ngoài giờ và tính thêm lương nếu thời gian làm việc không quá 48 giờ trong một tuần. Nếu làm việc quá 48 giờ trong một tuần, bạn sẽ được xác định là làm thêm giờ và được tính thêm lương đối với số giờ vượt quá.

Điều 8 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007 nghiêm cấm các hành vi: che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm; cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm hoặc làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm.

Nghị định 176/2013/NĐ-CP quy định: Người che giấu tình trạng bệnh của mình hoặc người khác khi mắc bệnh truyền nhiễm đã được công bố là có dịch sẽ bị phạt từ một đến 2 triệu đồng. Nếu khai báo gian dối để lây lan dịch bệnh cho người khác có thể bị xử lý hình sự về tội Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người theo điều 240 Bộ luật hình sự 2015; mức phạt từ một đến 12 năm tù hoặc phạt tiền từ 50 đến 200 triệu đồng.

Bộ Y tế đã khuyến nghị cá nhân phải đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng. Đây được xác định là yêu cầu, hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền, cơ quan y tế.

Người bị dịch bệnh, không đeo khẩu trang mà làm lây lan nCoV còn có thể bị xử lý trách nhiệm hình sự về tội Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người, điều 240 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Hành vi không thực hiện biện pháp bảo vệ cá nhân với người tham gia chống dịch và người có nguy cơ mắc bệnh dịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế sẽ bị xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đến 300.000 đồng theo điều 11 Nghị định 176/2013/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.