Cách sử dụng và lưu ý khi đo nồng độ oxy trong máu

Các F0 nhẹ theo dõi tại nhà có thể sử dụng máy đo nồng độ oxy trong máu để theo dõi nhưng cần biết cách sử dụng, đọc đúng thông số và báo cho nhân viên y tế khi nhịp mạch, chỉ số SpO2 bất thường.

Bác sĩ Phan Vũ Anh Minh, Khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho biết: Các máy đo nồng độ oxy trong máu hiện tại rất đa dạng. Có nhiều máy mới có tích hợp thêm một số công nghệ hiện đại giúp biểu thị nhiều thông tin hơn, nhưng đa số các máy vẫn sẽ hiển thị hai thông số cơ bản mà chúng ta cần quan tâm, đó là nhịp mạch (pulse rate) và độ bão hòa oxy trong máu ngoại vi (SpO_2).

Cách sử dụng:

Bước 1: Kiểm tra xem máy còn pin hay không, nếu hết pin thì cần thay pin mới hoặc sạc pin (tùy loại máy)

Bước 2: Mở kẹp, đặt ngón tay vào khe kẹp sao cho đầu ngón tay chạm vào điểm tận cùng của máy. Lưu ý không được sơn móng tay, sử dụng móng tay giả hoặc mỹ phẩm trên ngón tay được đo. Đảm bảo móng tay không quá dài, để đầu ngón tay có thể che kín bộ phận cảm biến trong khe kẹp.

Bước 3: Nhấn nút nguồn để khởi động máy. Không cử động tay trong khi đo. Kết quả đo sẽ hiển thị trên màn hình sau vài giây.

Bước 4: Khi kết thúc đo, rút ngón tay ra, sau vài giây máy sẽ tự tắt.

Cách đọc các thông số:

SpO₂ sẽ hiển thị dưới dạng số ở vị trí ghi chữ SpO₂.

• Đơn vị đo tỉ lệ phần trăm (%).
• Phạm vi đo: 0-100%.
• Giá trị bình thường: 98-100%.

Nhịp mạch sẽ hiển thị dưới dạng số ở vị trí hình trái tim, hoặc vị trí ghi chữ PR.

• Đơn vị đo: lần/phút.
• Phạm vi đo: 0-254 lần/phút.
• Giá trị bình thường: 60-100 lần/phút (đối với người lớn, lúc nghỉ ngơi).

“Các kết quả đo có thể không chính xác đối với những người đã từng sử dụng thuốc cản quang, những người có nồng độ hemoglobin bất thường, đặc biệt đối với các trường hợp ngộ độc carbon monoxide và ngộ độc các chất gây methemoglobin, những người bị hạ huyết áp, co thắt mạch máu nghiêm trọng, thiếu máu hoặc hạ thân nhiệt”, bác sĩ Anh Minh lưu ý.

Theo bác sĩ, sau khi đo nồng độ oxy trong máu, F0 cần liên hệ nhân viên y tế khi:

• Nhịp mạch < 60 lần/phút hoặc > 100 lần/phút khi người được đo đang nghỉ ngơi. Ngưỡng giá trị này không áp dụng cho trẻ em, các vận động viên và những người có tiền căn bệnh lý tim mạch, rối loạn nhịp tim.

• SpO2 < 94% khi người được đo đang thở khí trời hoặc khí phòng. Ngưỡng giá trị này không áp dụng cho những người có tiền căn bệnh hen suyễn, bệnh phổi mạn tính, suy tim, hoặc khi đo ở độ cao trên 1500m so với mực nước biển.

Những lưu ý khi sử dụng máy đo nồng độ oxy trong máu

Theo bác sĩ Anh Minh các F1 khi tự theo dõi tại nhà, không cần phải sử dụng máy đo nồng độ oxy trong máu. Nếu có triệu chứng nghi ngờ nhiễm Covid-19 như ho, sốt, đau rát họng, khó thở thì phải báo ngay cho cán bộ y tế địa phương để được hướng dẫn cụ thể.

Đối với các trường hợp F0 không có triệu chứng, được phép tự cách ly và theo dõi tại nhà theo quy định của Bộ Y tế, có thể sử dụng máy đo nồng độ oxy trong máu để tự theo dõi tại nhà.

Đối với người lớn mắc Covid-19 (F0), SpO2 < 94% cần có chỉ định điều trị oxy liệu pháp cho người bệnh. Đồng thời, người bệnh cần được cho nhập viện và theo dõi sát diễn tiến tình trạng suy hô hấp tại bệnh viện.

Mặc dù SpO2 ≥ 94%, nhưng nếu người bệnh có biểu hiện suy hô hấp, bao gồm cảm giác khó thở nhiều, thở nhanh > 30 lần/phút, thở co kéo các cơ hô hấp phụ nhiều, cần được nhập viện để theo dõi và điều trị.

Những người bệnh Covid-19 nếu diễn tiến nặng thường xuất hiện suy hô hấp và giảm oxy máu nặng từ ngày thứ 7-8 kể từ khi khởi phát bệnh.

Lưu ý ở các bước khi sử dụng máy đo nồng độ oxy:

• Xoa ấm bàn tay trước khi kẹp thiết bị đo
• Cố định bàn tay trên mặt bàn
• Khi đo cố gắng không cử động trong vòng 1 phút để kết quả chính xác hơn

Các yếu tố ảnh hưởng đến độ chính xác của máy đo nồng độ oxy

• Người bệnh bị lạnh, huyết áp thấp
• Người bệnh cử động nhiều
• Đo ở môi trường có ánh sáng chiếu trực tiếp
• Người đo sơn móng tay

(Tổng hợp)